De omgekeerde stretchreflex. Een onderdeel van proprioceptieve neuromusculaire facilitatie (PNF). Deze manier van stretchen geeft snelle resultaten. Het is een ingewikkeld technisch verhaal maar het komt neer op het misleiden van het zenuwstelsel. In de spieren zitten zogenaamde spierspoetjes, dit zijn verklikkertjes die verlenging en\of veranderingen in de spier weergeven en doorgeven aan het centrale zenuwstelsel. In de pezen zitten ook verklikkertjes, de colgi pees organen. Als de spier te veel spanning voelt treedt de ‘stretchreflex’ (myotatische reflex) in werking, dat is de pijn/weerstand die je voelt als je een spier rekt. De spier zegt als het ware: ‘Ho, tot hier en niet verder.’ Het is een reflex die je beschermd tegen beschadigingen. Als je echter de spier in gestrekte toestand belast door druk uit te oefenen (te duwen) denkt de spier dat hij kapot zal gaan en zal dan de stretchreflex omkeren, met andere woorden hij ontspant door tijdelijk langer te worden. En dat is wat we willen bij leniger worden. Een spier kan overigens tot wel 150% rekken. Deze techniek kan alleen met de hulp van een ervaren trainer beoefend worden.
Myofasciale massage. Spieren zijn gehuld in bindweefselvliezen, de fascia. Deze zorgen ervoor dat de spieren soepel en zacht langs elkaar heen kunnen bewegen, een soort glijmiddel. Als de spieren een tijd niet gebruikt zijn of juist na een periode van overbelasting heeft zo’n vlies de neiging om plakkerig te worden, het wordt een soort lijm. We spreken dan van verklevingen. Daardoor plakken spieren aan elkaar en zijn ze moeilijk te rekken. Door een bepaalde massage techniek (de spieren moeten wel warm zijn) zijn die verklevingen weg te halen zodat de spieren veel beter kunnen rekken. Vooral professionals hebben hier veel baat bij. Ik pas deze methode regelmatig toe en iedereen is altijd verbaasd over het resultaat. Het kan het verschil uitmaken tussen geen spagaat of spagaat.
Passief stretchen. Dit betekent eigenlijk dat je je laat stretchen met zo ontspannen mogelijke spieren. Laat de trainer het werk maar doen. Diepe geconcentreerde ademhaling is hier het geheim. Op het bijna maximale moment van je stretch span je je spieren iets aan en stuur je je ademhaling door je spieren. Je voelt dan dat je spieren een beetje zwellen. Dan ontspan je weer en laat de trainer je verder duwen of trekken.
Drukpunt massage. Door manipulatie van de spierspoeltjes en spierknoopjes kan een spier veel leniger worden. De meeste spieren van mijn klanten zijn licht geblesseerd en zitten vol littekenweefsel. Daar is het spierweefsel verhard en er ontstaat een stug deel in de spier dat niet wil rekken. Het is zaaks om daar aandacht aan te schenken, het beste op het moment als de blessure aan het genezen is. Drukpunt massage op de spierspoeltjes of zenuwen kan er voor zorgen dat een spier opeens een stuk leniger wordt. Ook het indrukken van een spier als hij op maximale lengte is maakt de spier langer. Het levert vaak verrassende resultaten op.
Kan iedereen een slangenmens worden? Helaas niet. Iedereen kan een stuk leniger worden door regelmatige training, zo is het bijvoorbeeld voor iedereen mogelijk om een spagaat te leren. Maar niet iedereen kan op z’n eigen hoofd zitten. Daar is een zekere gesteldheid voor nodig die we hypermobiliteit noemen, aangeboren lenigheid. Soms is dit het gevolg van een aandoening maar er is ook een gezonde hypermobiliteit. Het betekent dat je van nature losse gewrichten (ruime kapsels om het gewricht) en elastische spieren hebt. In de spieren zit meer Elastine (een elastisch eiwit in bindweefsel) zodat de spieren een stuk makkelijker rekken. De natuurlijk uitslag van het gewricht of ROM (range of motion) is veel groter dan die van andere mensen. Als hypermobiele mensen gaan trainen op lenigheid komen ze tot ongelooflijke resultaten. Kijk bijvoorbeeld naar Mongoolse contortionistes. De meisjes worden al op jonge leeftijd geselecteerd op hun natuurlijke lenigheid en ondergaan dan een jaren lange intensieve training. De resultaten zijn altijd spectaculair. ‘Contortion’ is een cultuur in Mongolië en staat in hoog aanzien. Hypermobiele mensen zijn overigens meer gebaat bij een krachttraining om de spierspanning te vergroten zodat de gewrichten stabieler worden.
